motor yagları 1

Motor Yağları (Bölüm I)
Motor yağı, motorun tüm hareketli aksamı üzerinde film şeklinde ince bir tabaka oluşturarak sürtünme ve aşınmayı azaltır, bu da tekerleklere daha fazla güç aktarıldığı anlamına gelir. Motor yağı içerdiği deterjanlar vasıtası ile motoru temizlemeye yardımcı olur, pasa karşı korur ve aynı zamanda silindirlerin çevresindeki aşırı sıcağın bir bölümünü kartere indirmeye yardımcı olur.

Mineral Yağlar : Mineral yağlar yıllardır kullanılmakta olan klasik yağlardır. Yeraltındaki bildiğimiz petrolün distile edilmesinden sonra deterjan, viskozite geliştirici ve aşınma önleyici birtakım katkılar eklenmek suretiyle üretilirler. Fiyatları genelde ucuzdur ve ortalama bir performans sunarlar

Sentetik Yağlar : Sentetik yağlar laboratuarlarda çeşitli kimyasal işlemler sonucunda kimyagerler tarafından üretilen yağlardır. Fiyatları mineral yağlara oranla daha pahalıdır ancak hem daha iyi performans, hem daha uzun süreli kullanım sunarlar. Termal dayanıklılıkları fazladır. Yağlama görevlerini daha uzun süreler yerine getirirler ve çok daha fazla sıcağa dayanabilirler

Yarı Sentetik Yağlar : Yarı sentetik yağlar bu ikisinin karışımıdır ve hem fiyatları, hem de sundukları performans bu iki yağın arasındadır. Genellikle %70-80 mineral yağa %20-30 sentetik yağ karıştırılmak suretiyle elde edilirler

Belirli bir sıcaklıkta yağın ne kadar akıcı olduğunu göstermek için Viskozite Endeksi kullanılır. Genellikle bir yağ kalınsa viskozitesi yüksek, ince ise viskozitesi düşüktür. Viskozite endeksi, bir yağın ısıya maruz kaldığında ne kadar inceleceğini gösterir. Rakam ne kadar yüksekse ısıya maruz kaldığında yağ o kadar az incelir. Rakam düşük ise yağın viskozitesi düşük, yüksek ise viskozitesi yüksektir. Viskozite endeksi aynı zamanda bir yağın belirli koşullar altında nasıl davranacağını da gösterir. Çok yüksek viskoziteli bir yağ özellikle düşük sıcaklıklarda motorun belirli kısımlarına ulaşamayabilir, hatta yüksek devirlerde silindir ile motor arasındaki film kopabilir. Çok düşük viskoziteli bir yağ ise özellikle aşırı yüksek sıcaklıklarda çok fazla incelerek koruma özelliğini yitirebilir.

Hizmet ettikleri sıcaklık aralığı bakımından yağlar tek viskozite ve çok viskoziteli (multi-viskoziteli) yağlar olarak ikiye ayrılır. Tek viskoziteli yağlar hava sıcaklıklarının daimi olarak sabit olduğu durumlara uygundur. Dolayısı ile bu tür yağlar hem yaz, hem kış kullanımına uygun değildir.Piyasada zaten genellikle multi-viskozite yağlar bulunduğundan bu konuya ağırlık vermekte fayda var.

Günümüzde araçların tamamına yakınında kullanılan multi-viskozite yağlar yapı olarak değişken hava koşullarında hizmet etme özelliğine sahip olduklarından hem yaz sıcağında, hem de kış soğuğunda kullanılabilirler. Kalın bir yağ soğuk hava koşullarında jelleşecek ve görevini tam olarak yerine getiremeyecektir. İnce bir yağ ise soğukta rahat akacak, ancak yüksek sıcaklıklarda motor ile silindir arasındaki film tabakasına zarar verecektir. Tek viskoziteli yağların bu dezavantajları üzerine ince bazlı bir tek viskozite yağa çeşitli polimerler eklenmek suretiyle multi-viskozite yağlar üretilmiştir. Eklenen bu polimerler sayesinde multi-viskozite yağlar kışın soğuğunda yada ilk çalıştırma esnasında görev yapabilecek kadar ince, yaz sıcağında da güvenebileceğiniz kadar kalındırlar.

Çok viskoziteli yağlar tek viskoziteli yağlara oranla %1,5 ila %3 arasında yakıt tasarrufu ve hem düşük, hem de yüksek sıcaklıklarda daha fazla koruma sağlarlar.

.SAE sınıflandırmasında derece “W” harfi ile ayrılan iki rakamdan oluşur. W, winter yani kış anlamındadır ve yağın düşük sıcaklıktaki viskozitesini gösterir. Örneğin üzerinde "10W-40" yazan bir yağ gibi. Örnekteki "10" rakamı aynı zamanda yağın baz viskozitesidir, yani polimer eklenmeden önceki asıl viskozitesi. Bu rakam ne kadar düşük olursa yağ o kadar ince olacağından, bu bize aynı zamanda yağın düşük ısılarda ne kadar akıcı olacağını ve motorun ne kadar kolaylıkla çalışacağını da gösterir. İkinci rakam yağın yüksek ısı viskozitesini verir. Bu rakam ne kadar yüksekse, yağ sıcakken o kadar kalın demektir.

API (American Petroleum Institute) Sınıflandırması:

Sınıflandırma iki harf ile yapılır. İlk harf yağın benzinli (S) veya dizel (C) motorlardan hangisine uygun olduğunu, ikinci harf ise yağın aynı gruptaki performans değerini gösterir. Performans sınıflaması her iki grupta da A en düşük olmak üzere benzinli motorlar için A-J arası, dizel motorlar için ise C-F arası yapılır.

Benzinli motorlarda (En düşük performans seviyesinden en yüksek performans seviyesine doğru) : SA / SB / SC / SD / SE / SF / SG / SH / SJ

Dizel motorlarda (En düşük performans seviyesinden en yüksek performans seviyesine doğru) : CA / CB / CC / CD / CE / CF

Eğer yağ kutunuzun üzerinde “API SJ/CF” şeklinde bir ibare görürseniz bu, yağın hem benzinli, hem de dizel tüm motorlarda kullanılabileceği anlamına gelir.

ACEA (Association of European Car Manufacturers) Sınıflandırması:

Sınıflandırma bir harfi takip eden bir rakam ile yapılır.

Yağın kullanılabileceği motor cinsi :
A - Benzinli motorlar için
B - Dizel motorlar için
Dizel kamyon ve tır motorları için

Yağın performans seviyesi :
1 - Yakıt ekonomisi için
2 - Genel amaçlar için
3 - Yüksek performans için

Viskozite konusunda yapacağınız seçim sıcaklık, otomobilin yapmış olduğu kilometre, piston aralıkları ve kullanım şartları gibi birçok değişkene bağlı olmakla birlikte, genel kural olarak viskozite aralığını çok açmadan mümkün olan en ince yağı seçmektir. Çok kalın yağların sürtünmeyi arttırdığı unutulmamalıdır. Seçim yaparken kilometreyi de hesaba katmakta fayda var. 0 km. bir otomobilde ince yağ, 100.000 km. deki, yada daha eski teknolojili bir otomobilde nispeten daha kalın yağ kullanımı mantıklı olabilir. Yeni bir otomobilde piston aralıkları daha incedir, dolayısıyla ince yağ kullanımı hem sürtünmeyi azaltması sebebiyle, hem de aralıkların zaten dar olmasından ötürü mantıklıdır. Ancak 100.000 km. yapmış bir motorda aralıklar fazlasıyla açık olacağından nispeten daha kalın bir yağ kullanmak mantıklı bile olabilir. Böylelikle yağ sızıntılarını bile önleyebilirsiniz.